Trong hành trình học tiếng Anh, động từ “want” (muốn) là một trong những từ vựng đầu tiên chúng ta được tiếp cận để diễn đạt nhu cầu. Tuy nhiên, khi trình độ tiếng Anh của bạn được nâng cao, việc lạm dụng “I want” có thể khiến bạn nghe có vẻ cộc lốc, thiếu lịch sự, hoặc thậm chí giống như một đứa trẻ đang đòi quà.
Trong giao tiếp thực tế, đặc biệt là với người bản xứ, việc sử dụng sai ngữ điệu hoặc từ ngữ khi đưa ra yêu cầu có thể vô tình tạo ra khoảng cách. Bài viết này, dựa trên những chia sẻ hữu ích từ kênh “English with Lucy”, sẽ giúp bạn loại bỏ thói quen dùng “I want” và thay thế bằng những cấu trúc tinh tế, tự nhiên và chuyên nghiệp hơn.
Để ghi nhớ tốt hơn các kiến thức dưới đây, bạn có thể thử viết 1 đoạn văn bằng tiếng anh ngắn áp dụng ngay các mẫu câu này sau khi đọc xong bài viết.
Tại sao nên hạn chế dùng “I want”?
Về mặt ngữ pháp, câu “I want + noun/verb” (Tôi muốn cái gì đó/làm gì đó) hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, về mặt ngữ dụng (pragmatics) – tức cách dùng ngôn ngữ trong xã hội, nó thường mang sắc thái ra lệnh hoặc đòi hỏi (demanding).
Hãy tưởng tượng bạn bước vào một nhà hàng sang trọng và nói với phục vụ: “I want the steak” (Tôi muốn món bít tết). Nghe rất kém sang và thiếu tôn trọng người nghe. Thay vào đó, tiếng Anh có hệ thống các từ ngữ thay thế phong phú tùy thuộc vào việc bạn đang ở trong ngữ cảnh nào: gọi món, công việc hay trò chuyện thân mật.
1. Giao tiếp tại nhà hàng, quán cà phê (Ordering Food & Drinks)
Đây là tình huống phổ biến nhất mà người học tiếng Anh hay mắc lỗi. Khi gọi món, mục tiêu của bạn là thể hiện sự lịch sự với nhân viên phục vụ.
Thay thế bằng “I’ll have…”
Đây là cách nói tự nhiên và phổ biến nhất. Nó đơn giản là sự kết hợp của thì tương lai đơn (Future Simple) để đưa ra quyết định ngay tại thời điểm nói.
- Không dùng: “I want the chicken salad.”
- Nên dùng: “I’ll have the chicken salad, please.” (Tôi sẽ dùng món salad gà).
Sử dụng cấu trúc “I’d like…”
“I’d like” là viết tắt của “I would like”, một phiên bản trang trọng và nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với “I want”.
- Ví dụ: “I’d like a cup of coffee.” (Tôi muốn dùng một tách cà phê).
Dạng câu hỏi lịch sự
Để nghe lịch sự hơn nữa, hãy biến câu trần thuật thành câu hỏi nghi vấn với động từ khuyết thiếu (modal verbs) như “Could” hoặc “Can”.
- Ví dụ: “Could I have the bill, please?” (Cho tôi xin hóa đơn được không?)
- Ví dụ: “Can I get a latte?” (Làm ơn cho tôi một cốc latte).
Lưu ý: “Can I get” nghe có vẻ hơi suồng sã hơn “Could I have”, nhưng vẫn hoàn toàn chấp nhận được trong các quán cà phê hay tiệm đồ ăn nhanh.
2. Giao tiếp trong môi trường chuyên nghiệp (Professional Context)
Trong môi trường công sở, viết email, phỏng vấn xin việc hay viết luận, “I want” là từ bạn nên tuyệt đối tránh xa nếu muốn thể hiện sự chuyên nghiệp.
Dùng “I am interested in…”
Khi bạn muốn bày tỏ mong muốn tham gia một dự án hay ứng tuyển một vị trí, hãy dùng cấu trúc này.
- Không dùng: “I want to work here.”
- Nên dùng: “I am interested in working for your company.” (Tôi rất quan tâm đến việc làm việc tại quý công ty).
Dùng “My aim is to…” hoặc “It is my intention to…”
Đây là những mẫu câu cực kỳ trang trọng, thường xuất hiện trong văn viết hoặc các bài phát biểu. Ví dụ, khi bạn cần tìm hiểu về các thuật ngữ chuyên ngành như bộ tài chính tiếng anh là gì để soạn thảo văn bản hành chính, việc sử dụng đúng các cấu trúc diễn đạt mục tiêu này là rất quan trọng.
- Ví dụ: “My aim is to improve the team’s efficiency.” (Mục tiêu của tôi là cải thiện hiệu suất của nhóm).
- Ví dụ: “It is my intention to expand our market share.” (Dự định của tôi là mở rộng thị phần).
Việc sử dụng từ vựng chính xác không chỉ giúp bạn giao tiếp tốt hơn mà còn nâng cao chất lượng khi bạn cần viết một bài văn tiếng anh hay báo cáo công việc.
3. Giao tiếp thân mật (Casual Conversation)
Ngay cả khi nói chuyện với bạn bè, việc dùng “I want” liên tục cũng có thể khiến cuộc hội thoại trở nên nhàm chán. Hãy thử các cách diễn đạt cảm xúc hơn dưới đây.
Dùng “I feel like…”
Cấu trúc này diễn tả một mong muốn nhất thời, một cảm giác “thèm” làm gì đó.
- Ví dụ: “I feel like watching a movie tonight.” (Tối nay tớ thấy muốn xem phim quá).
- Lưu ý: Sau “feel like” luôn là một danh từ hoặc V-ing.
Dùng “I’m in the mood for…”
Tương tự như trên, câu này nhấn mạnh vào tâm trạng của bạn đang phù hợp với việc gì.
- Ví dụ: “I’m in the mood for pizza.” (Tớ đang có hứng ăn pizza).
Dùng “I’m up for…”
Đây là cách nói rất “Tây”, thường dùng để hưởng ứng một lời đề nghị.
- A: “Do you want to go out?” (Cậu muốn đi chơi không?)
- B: “Yeah, I’m up for that!” (Ừ, tớ tán thành/tớ cũng muốn thế).
Kết thúc một cuộc trò chuyện vui vẻ, bạn có thể dùng thêm các mẫu câu giao tiếp tự nhiên khác như chúc bạn may mắn lần sau tiếng anh để tạo ấn tượng tốt đẹp.
4. Khi muốn người khác làm gì đó (Asking others to do things)
Đây là trường hợp “nguy hiểm” nhất của “I want”. Nói “I want you to clean the room” (Tôi muốn bạn dọn phòng) nghe giống như một mệnh lệnh quân đội. Hãy thay đổi để người nghe cảm thấy dễ chịu và hợp tác hơn.
Dùng “I need you to…”
Mặc dù vẫn mang tính chất yêu cầu, nhưng “need” (cần) nghe khách quan hơn “want” (muốn). Nó hàm ý rằng việc này là cần thiết cho công việc chung chứ không phải do ý thích cá nhân của tôi.
- Ví dụ: “I need you to finish this report by Friday.” (Tôi cần bạn hoàn thành báo cáo này trước thứ Sáu).
Dùng “It would be great if you could…”
Đây là đỉnh cao của sự lịch sự, thường dùng khi nhờ vả đồng nghiệp hoặc người lạ.
- Ví dụ: “It would be great if you could help me with these boxes.” (Sẽ thật tuyệt nếu bạn có thể giúp tôi chuyển mấy cái hộp này).
Lời kết
Từ bỏ thói quen dùng “I want” không có nghĩa là bạn không bao giờ được dùng từ này nữa. Tuy nhiên, việc biết cách sử dụng linh hoạt các từ ngữ thay thế tùy theo ngữ cảnh sẽ giúp tiếng Anh của bạn trở nên tinh tế (“sophisticated”) và tự nhiên hơn rất nhiều.
Hãy bắt đầu luyện tập ngay hôm nay. Lần tới khi bước vào quán cà phê hay viết một email, hãy dừng lại một giây và tự hỏi: “Có cách nào nói hay hơn ‘I want’ trong tình huống này không?”. Chắc chắn người nghe sẽ đánh giá cao sự lịch sự của bạn.
